Edward Kienholz

Edward Kienholz werd in 1927 in Fairfield, Washington, in de Verenigde Staten geboren. Als zoon van een boer leerde hij timmeren en raakte hij vertrouwd met het loodgieterswerk en eenvoudige machinebouw. Na allerlei banen ging hij in 1953 in Los Angeles wonen waar hij een galerie dreef. In 1954 begint hij met het maken van houten reliefs waarin hij objecten verwerkt. Vijf jaar later maakt hij zijn eerst vrijstaande assemblage "John Doe". Zijn eerste tableau "De Roxy's" (1961), naar een beroemd bordeel in Las Vegas, bestaat uit losse elementen die steeds opnieuw, afhankelijk van de beschikbare ruimte en meubelen, worden geïnstalleerd. Kienholz neemt in zijn werk stelling tegen bepaalde situaties in onze samenleving. Hij is niet bang om met de keuze van zijn onderwerpen en de vaak gruwelijke manier van uitbeelden, taboes te doorbreken. 

Uit: Vouwblad Edward Kienholz, Stedelijk Museum Amsterdam

Dat hij sterk begaan is met het menselijk lot blijkt bijvoorbeeld uit "The State Hospital" (1966). In een grote, grijze kist zit een deur met een getralied raampje waar we, misschien net als de verpleger of bewaker, door moeten kijken. Binnen liggen in een kale cel op twee bedden boven elkaar twee uitgemergelde menselijke figuren. Ze zijn vastgebonden en hun gezicht is een vissekom met levende vissen. De bovenste figuur is door een rose neonbuis omgeven die als een soort "gedachtenwolk" verbonden is met de onderste figuur. Deze man is helemaal opgesloten in zijn eigen situatie: zelfs in zijn gedachten kan hij er zich niet meer van bevrijden.

In boeken over kunst wordt Kienholz vaak genoemd bij Pop Art. Je zou hem wel kunnen rekenen tot de voorlopers van de Pop Art in Los Angeles maar door zijn maatschappelijke lingname onderscheidt hij zich wezenlijk van bijvoorbeeld de New Yorkse Pop Art die veel afstandelijker, "cooler" is.

Roxy's 1961

Tableaux

Kienholz noemt de environments die hij vanaf 1961 maakt, Tableaux. In zijn jeugd zag hij veel gekostumeerde, "tableaux vivants" in dorpskerken en schuren. De theatrale opstelling van figuren in een wassenbeeldenmuseum noemt men ook wel tableau. "Mensen in elke context kunnen een aanleiding vormen voor een tableau", zegt Kienholz, "dit spreekt boekdelen over onze huidige maatschappij".
Door zijn keuzen en de manier waarop hij zijn tableaux samenstelt, confronteert Kienholz ons steeds met een bepaald aspect van onze samenleving.