Dornach, 31 december 1923
Wil het Goetheanum als betonbouw tot stand komen, dan moet het uit een oorspronkelijke gedachte ontstaan en alles wat er tot nog toe in de betonbouw tot stand is gekomen, is eigenlijk geen grondslag voor hetgeen hier moet ontstaan.
Betonvormen zullen heel anders moeten zijn en er zal ook veel gedaan moeten worden dat het harde betonmateriaal enerzijds werkelijk zo bedwongen wordt dat het menselijk zieleoog het op kunstzinnige wijze kan volgen in zijn vormen; maar aan de andere kant zal het nodig zijn wel schijnbaar decoratief, maar aan het betonmateriaal ontspruitend, kunstzinnig, schilderkunstig, plastisch te vormen om tenslotte het betonmateriaal ook kunstzinnig aan het lichtte doen treden. Nu verzoek ik u deze kerngedachte zodanig te beschouwen, dat hieruit nu werkelijk het Goetheanum zal ontstaan. (... )

Nu moet natuurlijk, aangezien het voor eurythmie (1) en mysteriedrama's (2) gaat om toneelruimten, de hoekige bouw met de ronde bouw gecombineerd worden. Bovendien moet het nieuwe Goetheanum ruimten bevatten voor verschillende activiteiten. Wij zullen ateliers nodig hebben, wij zullen voordrachtszalen nodig hebben. (...) Het nieuwe Goetheanum zou zo gebouwd moeten worden dat het een benedenverdieping of begane grond en een bovenverdieping heeft. De bovenverdieping zou dan in hoofdzaak de grote voordrachtszaal zijn, de gehoor-en de toeschouwerszaal voor de eurythmische en mysteriedrama- en andere uitvoeringen. Op de benedenverdieping zouden zich dan onder deze voordrachtszaal, door wanden afgescheiden, kleinere zalen bevinden, welke ertoe dienen zullen ruimte te bieden aan kunstzinnig en wetenschappelijk werk.

(1) eurythmie: bewegingskunst volgens de ideeën van Rudolf Steiner, waarbij de bewegingen in overeenstemming worden gebracht met de vorming van muzikale tonen
(2) mysteriedrama: toneeluitvoering naar aanleiding van antroposofische ideeën

Model van het tweede Goetheanum, maart 1924

Dornach, 1 januari 1924
Ik zou willen bereiken dat werkelijk volstrekt zoals het beton zal vereisen, als men naar boven toe een dak uit gebroken vlakken heeft, dat in zijn hellende afplattingen voor het oog een zekere indruk van machtige zwaarte geeft - ik zou willen bereiken dat deze machtige zwaarte voor het oog door het portaal, respectievelijk door de kroonlijsten van de vensters opgevangen wordt en ik zou willen bereiken dat tegelijkertijd ook innerlijk, geestelijk aan het licht komt dat men te maken heeft met iets dat ons als portaal opneemt, of dat als venster licht opneemt om het toe te laten tot de binnenruimte. Ik zou echter tegelijkertijd met deze vorm willen bereiken dat in zekere zin daardoor zichtbaar wordt hoe het Goetheanum een soort bescherming moet zijn voor wie in dit Goetheanum de geest zoekt. (... )

In het juiste evenwicht van draag- en drukkrachten ligt immers in de hoekige bouw datgene waar het op aankomt. Wordt dit nu bij ons overgeleid in een organische bouw, dan zal er in ieder deel bovendien een openbaring zijn van het innerlijk wezen, dat immers zo gegeven is dat nu de zuilen, die bij het oude gebouw van beneden naar boven gingen, zodanig omgevormd moeten worden dat zij als het ware op de benedenverdieping, op de begane grond zich als wortels ontwikkelen, maar natuurlijk architectonisch opgevat; en daaruit zullen zich dan pas de werkelijke zuilen voor de bovenverdieping, die zich wederom tot dragers van het geheel zullen ontwikkelen, verheffen. Deze zullen dan van binnenwit het dak dat inwendig niet horizontaal afgesloten is, maar zo afdekkend als ook de koepel was - in zijn vormen afsluiten. Ja, de pijlers en zuilen zullen tot dragers worden, maar tegelijkertijd ook tot uitdrukking brengen wat anderzijds bij het oude Goetheanum door de ronde vorm tot uitdrukking gebracht moest worden.